April Fool Film

Kun je je het nog herinneren; die eerste lockdown? Voor sterfotograaf Erwin Olaf was het een schok. ‘Het kaartenhuis van onze levens stortte in en wat overbleef was een onheilspellende stilte. Wekenlang voelde ik me bang en machteloos, als een betekenisloze figurant in een enge film. Door die supermarktrekken, leeggeroofd door hamsteraars, besefte ik dat ik dacht dat alles er altijd zou zijn.

Misschien zat jij in de eerste lockdown wel met je gezin of met een huisgenoot thuis. Dat is toch een stuk gezelliger dan alleen. Vooral bij het eten, wat bij uitstek iets sociaals is, waren dat eenzame momenten.

Eet jij wel eens alleen? Als je dat doet, dek je dan netjes de tafel en steek je een kaarsje aan? Of eet je het snel staand recht vanuit de pan? Veel mensen vinden het helemaal niet leuk om alleen te eten, die doen geen moeite en eten maar een boterham. Anderen vinden het helemaal niet erg en gaan zelfs in hun eentje uit eten! Zou je dat durven?

De persoon in de video luistert naar de radio. Er zijn nieuwsberichten van over de hele wereld te horen. Erwin wilde duidelijk maken dat hoewel we misschien in ons eentje thuis zaten, iedereen over de hele wereld hetzelfde meemaakte.

Erwin Olaf voelde zich kwetsbaarder dan ooit. Lichamelijk – Erwin heeft longemfyseem – , en zakelijk: ‘In april 2020 was het voor het eerst dat mensen de telefoon niet opnamen en mijn mails niet beantwoorden. Ik dacht dat ik failliet zou gaan.’ Met het maken van de serie April Fool nam de kunstenaar het heft weer in eigen handen. ‘Ik kreeg de controle weer terug en voelde me zoveel beter’.

Veel oudere werken van Erwin Olaf ogen in eerste instantie als perfecte modefoto’s. Tot je iets langer kijkt: ‘Wat ik het liefst wil laten zien, is een perfecte wereld met een barst erin. Ik wil het beeld verleidelijk genoeg maken om mensen mijn verhalen in te trekken, en dan een klap uitdelen.’

Erwin baseerde zijn kostuum op een oude foto die hij vond. Daarop stond een hele zielige witgeschminkte clown met een witte puntmuts. Voor Olaf staat de muts voor de ‘domheid van de mens’.

In de jaren ‘80 studeerde Erwin Olaf journalistiek in Utrecht. Hij was niet gelukkig. Een docent drukte hem een camera in handen en veranderde zijn leven. ‘Vanaf het begin hield ik van dat ding: het gewicht, het koele metaal in mijn hand. Het voelde heel vanzelfsprekend. En toen ik mijn eerste foto’s nam, wist ik dat ik mijn vak had gevonden.’

Na heel lang gefotografeerd te hebben experimenteert Erwin steeds vaker met bewegend beeld. Zo maakte hij in 2018 de serie ‘Moving women’ met bewegende portretten.

Deze video komt uit een serie met allemaal foto’s. Erwin vond alleen dat er nog bewegend beeld ontbrak. Hij voelde zich tijdens de lockdown namelijk een figurant in een slechte film. Daarom maakte hij na alle foto’s ook nog deze video.

Erwin Olaf is zelf de ‘figurant’ in de video. ‘Lekker goedkoop’, grapt hij als een journalist hem naar de reden vraagt. ‘Nee’, zegt Erwin Olaf. ‘Het is zo gegroeid. Wat ik wil overbrengen en wie ik ben, komen steeds meer samen.’

Erwin Olaf fotografeerde de koninklijke familie meerdere keren. ‘Ik ben er trots op omdat het koninklijkhuis mensen verbindt.’