Cicatrix

In eerste instantie kan dit kunstwerk van alles zijn. Hieronder staan een aantal voorbeelden. Wat was jouw eerste gedachte?

 

Tandenstokers! Ooit met zoveel aandacht naar tandenstokers gekeken? Wij niet hoor. Tot we dit werk op een kunstbeurs ontdekten. Het was liefde op het eerste gezicht: dit werk hoort in het LAM!

Kunstenaar Chris Soal zag ooit een foto van een bakje tandenstokers. Een doodnormale foto. Chris dacht er verder niet bij na en gooide de foto weg. Later kreeg hij daar spijt van. Zonde van de foto, maar ook zonde van alle tandenstokers die we altijd weggooien. Kleine voorwerpen die we elke dag zien, hebben ook waarde. Je kunt er heel mooie dingen mee maken.

Er worden bomen gekapt om de tandenstokers van te maken. Mensen gebruiken ze een keer en gooien ze weg. Chris wil iets tegen die verspilling doen. Daarom gebruikt hij vaak voorwerpen in zijn kunst die we normaal weggooien. Hij maakt ook kunstwerken van kroondoppen.

Er zijn meer kunstenaars die met doodnormale materialen werken. Denk maar aan het zelfportret van Tom Friedman in zaal 4, gemaakt van suikerklontjes. In de collectie vind je ook ‘schilderijen’ van eierschalen (Harmen Brethouwer) of reepjes kauwgom (Francois Morellet). Merijn Bolink maakte mini-sculpturen van popcorn en Bertjan Pot een kunstwerk van rietjes.

Kun jij een materiaal bedenken dat je normaal weggooit, maar waar je misschien best iets heel tofs van zou kunnen maken?

Niet alleen iets bijzonders maken van iets heel gewoons vond Chris interessant. Hij wilde ook kijken of hij van zoiets kleins en puntigs als een tandenstoker iets heel anders kon maken. Dat is hem aardig gelukt, het werk lijkt wel een aaibare vacht.

Gelukkig hoeft Chris niet elke tandenstoker apart in het werk te prikken. Hij heeft namelijk een eigen techniek ontwikkeld. Eerst smeert hij een beetje polyurethaanlijm op de ondergrond. Daar steekt hij een bosje tandenstokers in. De lijm is niet meteen hard, daardoor kan Chris de tandenstokers nog modelleren. Zo bouwt hij het hele kunstwerk, bosje voor bosje. Op zijn Instagrampagina kun je zien hoe hij het maakt.

Er zijn tekenen dat Neanderthalers en de Homo Erectus al 1,8 miljoen jaar geleden tandenstokers gebruikten.

Zegt jouw tandarts ook altijd dat je beter moet stoken?

Er zijn tandenstokers in een heleboel materialen; brons, hout, bot, zilver, plastic, metaal enbamboe. Er zijn zelfs tandenstokers met edelstenen gevonden uit de 17de eeuw.

Chris gebruikte voor dit werk twee soorten tandenstokers. De donkere zijn van bamboe en de lichtere zijn van berkenhout gemaakt. Daardoor krijgt het hele werk nog meer reliëf.

Er worden jaarlijks enorm veel tandenstokers gebruikt. Van een gemiddelde boom kun je namelijk ongeveer 8 miljoen tandenstokers maken en er worden jaarlijks ongeveer 45.000 bomen voor tandenstokers gekapt. Reken maak uit!

Kunstenaar Chris Soal komt uit Zuid-Afrika. Genoeg woorden uit het Afrikaans die wij in Nederland grappig vinden klinken; bekfluitjie is een mondharmonica, verkleurmannetjie is een kameleon, een mengeldrankie is een cocktail en een amperbroekie is een string. Ook het woord voor tandenstoker klinkt leuker in het Afrikaans: een tandenstokkie.