De Keuken en het Tij

Zie deze keuken als de mens, zegt kunstenaar Bart Eysink Smeets. Herken je jezelf al in dit plaatje?

Een paar spatels die zachtjes wapperen in de wind, een pan die meedeint boven het fornuis en theedoeken die zwaar van het zoute water worden. Kunstenaar Bart Eysink Smeets plaatste een keuken op het wad en maakte samen met de natuur een kunstwerk.

‘Is dit de keuken van de toekomst?’, vraagt iemand aan kunstenaar Bart Eysink Smeets. ‘Ik hoop het niet. Maar het doemscenario is het wel’, antwoordt hij.

Bart Eysink Smeets wil met dit kunstwerk laten zien hoe we de dreigende zeespiegel negeren. Het roze keukentje blijft staan alsof er niets aan de hand is, terwijl het water stijgt, zakt en weer stijgt.

Het videokunstwerk is ook gewoon mooi om naar te kijken. Wat is jouw favoriete stukje?

‘De natuur beweegt. Dingen komen en gaan, zoals de golven hier op het wad. Terwijl wij mensen het liefst alles voorspelbaar en hetzelfde houden’, zegt Bart Eysink Smeets. Houd jij ook zo van voorspelbaarheid of ben ga liever steeds het avontuur tegemoet?

Bart Eysink Smeets kijkt met verbazing naar de mens, inclusief hemzelf. ‘In onze mooi huizen met driedubbel glas weten we de natuur buiten te houden. En onze levensstijl willen we koste wat het kost, behouden. We doen graag of er niets aan de hand is.’

‘Ik maak nooit iets nieuws, ik probeer mensen alleen te laten kijken naar wat er al is’, zegt de kunstenaar.

Wist je dat Bart Eysink Smeets dit kunstwerk voor het eerst op het festival Oerol op Terschelling presenteerde? Geen video, maar een live optreden. In een doorlopende voorstelling bleef de kunstenaar in de keuken, terwijl het water steeds hoger kwam. Hij maakte onverstoorbaar een kop thee, veegde het aanrecht schoon of las rustig een kookboek. Wat zou jij doen als je keuken iedere dag onder liep?

Met zijn optreden op Terschelling won Bart Eysink Smeets de Stichting Symbio Kunstprijs 2024, een prijs voor kunstwerken die mensen wakker schudden.

Weet je wat wij van het LAM museum zo leuk aan Bart Eysink Smeets vinden? Zijn bijzondere ideeën over gewone dingen. Zo nam hij bijvoorbeeld een oude hunebedsteen uit Drenthe terug naar Finland, waar de steen 200.000 jaar geleden te vinden was. Onlangs ging hij op zoek naar zijn dubbelganger om te laten zien dat niemand echt uniek is, zowel innerlijk als uiterlijk. Samen met bezoekers van het LAM museum reconstrueerde hij in de kerstvakantie van 2022/2023 feestdiners. Met een kolossale printer, een schaar, snijmachine en foamboard haalde hij voorbije etentjes terug naar het nu. Het resultaat? Gekke portretten van mensen, zonder dat ze letterlijk op het kunstwerk staan. ‘Aan wat er op tafel staat of juist niet, en hoe de aankleding is, kun je hele verhalen aflezen’, zegt Bart Eysink Smeets.