De Marktman

Ergens op dit schilderij prikt een vinger door iets heen. Je zult misschien goed moeten kijken, omdat er van alles te zien is. Wat zou die vinger daar doen?

Er is iets met de weegschaal aan de hand. Op het eerste gezicht lijkt het een weegschaal. Maar als je nog een keer kijkt, zie je de getallen 1 tot 12 op een soort wijzerplaat. Net zoals bij een klok. Maar je legt je groenten toch niet op een klok? Of is het dan toch een weegschaal?

Daar ligt ook het een en ander. Maar wat? Vruchten, de ballen van een jongleur in het circus of iets anders? Het is raadselachtig. Misschien zou je er wel een hap van willen nemen. Of zou je ermee willen overgooien. Bespreek met degene naast je wat het nou zijn, die voorwerpen op de weegschaal.

Zo heet de manier waarop Dolf dit schilderij heeft geschilderd. Bij magisch realisme worden realistische (echte) dingen gecombineerd met verzonnen dingen. Soms wordt het ook fantastisch realisme genoemd. Fantastisch slaat hier op: niet werkelijk. Een fantast is dan ook iemand met een enorme fantasie. Ook in de literatuur bestaat het magisch realisme. Je kent vast wel Alice in Wonderland. Dat is een magisch realistisch verhaal.

Wist je dat de markt waarop dit schilderij van Dolf is geïnspireerd, nog steeds bestaat? Al sinds 1920 wordt de markt gehouden op de Herman Costerstraat in Den Haag.

Groentekraam ca. 1980 op de Haagse Markt. © Stokvis, Haags Gemeentecollectief. 

Viskraam op de Haagse Markt, ca. 1980. © Stokvis, Haags Gemeentecollectief.

Fruitkraam op de Haagse Markt, ca. 1980. © Stokvis, Haags Gemeentecollectief.

De Haagse Markt in 1976. © Stokvis, Haags Gemeentecollectief.

Bloemenkraam op de Haagse Markt, 1986. © Dienst voor Stadsontwikkeling, Haags Gemeentecollectief.

Is dat nou rook? Het zijn wel erg dikke uitlaatgassen, vind je niet? Dat is zo te zien van een brommer.

Wat gebeurt er op de achtergrond?

Dat is het jaar waarin dit schilderij gemaakt is. Dat was de tijd van de nozems. Zo’n nozem was vaak agressief en tegendraads. Je kon hem herkennen aan zijn kleding: spijkerbroek, leren jasje en soms ook met vetkuif. Misschien is degene die je op de achtergrond van dit schilderij ziet ook wel een nozem.

Zij houden erg van de markt. Mussen en duiven zie je er vaak. En soms meeuwen. Maar de marktkoopmannen houden niet erg van vogels. Ze kwetteren, vliegen druk in het rond en zijn altijd op zoek naar iets te snoepen. Dat kan van alles zijn. Van een uitgedroogd klokhuis tot een vet frietje.

In de Tweede Wereldoorlog zat Dolf in het verzet.

Dolf was getrouwd met een Betty Polak. Ze is een Joodse overlevende van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Over de hele wereld vertelt ze over de gevaren van rassendiscriminatie en vooroordelen. Daarom kende de Duitse regering Betty in 2015 een prijs toe: de Bundersverdienstkreuz.

De laatste jaren van zijn leven woonde Dolf in Eilat. Dat is een beroemde badplaats in Israël. Mensen gaan daarheen om te zwemmen en op het strand in de zon te liggen. Dat kan daar heel goed. Dolf en Betty vonden de Negev woestijn erg mooi. Ze hielden van de kleuren, die er steeds iets anders uitzagen door de opkomende en ondergaande zon.

De Negev woestijn in Israel 

Veel bezoekers vinden dit een fijn werk om naar te kijken. Waar zou dat door komen?