Grosser Viereckiger Salat

Voor allerlei kunstenaars vormt de natuur een grote bron van inspiratie. Dat zie je terug in het LAM. In het museum zie je bijvoorbeeld lichtgevende aardbeien die geheimzinnig fonkelen. Ook is er een schilderij dat figuren laat zien die half-mens, half-plant zijn.

De sla die in je in de supermarkt koopt is een heel goed voorbeeld van monocultuur, vindt Stefan. Monocultuur betekent dat op een bepaald grondgebied altijd hetzelfde gewas wordt verbouwd.
‘Monocultuur klinkt misschien negatief,’ zegt Stefan. ‘Maar tegelijkertijd zijn de slakroppen aantrekkelijk. Heerlijk frisse, groene sla zonder mankementen,’ zegt hij.
Andere Nederlandse monoculturen zijn maïs en Engels raaigras. In de tuinbouw zie je behalve het verbouwen van sla ook aardbeien en appels. Monoculturen in de tropen zijn plantages van oliepalm, banaan en thee.

Bij mens…
Uit onderzoek is gebleken dat mensen met een lage sociale status minder gezond eten dan mensen met een hoge status. Wie een lagere sociale status heeft, eet minder gevarieerd, minder fruit en groente en krijgt meer calorieën binnen. Wetenschappers weten nog niet hoe dat komt. Misschien denken arme mensen minder na over hun toekomst en hebben ze minder last van sociale stress, waardoor ze eerder naar comfort food zoals chips en ijs grijpen.

En dier…
Maar dat geldt niet alleen voor mensen. Ook bij apen is er een verband tussen sociale positie en voedsel. De Amerikaanse onderzoeker Carla Moore bestudeerde een gemeenschap rhesusapen. Zij leven in een echte pikorde, waarbij de ene aap meer macht heeft dan de andere. Daardoor is de sociale status van de apen makkelijk te bepalen. Carla gaf de apen een maaltijd uit het laboratorium. Krijgen de apen een maal met weinig vet en calorieën, dan wegen de hoge apen meer dan de lage apen. Terwijl ze evenveel bewegen. In het experiment gaf Carla de apen een dieet met weinig vezels, veel vet en een hoop koolhydraten. Bij deze ongezonde maaltijd gingen de lage apen veel meer eten dan de hoge apen. Het opmerkelijke was dat ze dit bleven doen toen ze waren teruggezet op het gezonde dieet.

Verklaring
Er is nog geen harde verklaring is voor het verschil in eetgedrag tussen apen. Voorlopig neemt de onderzoeker Carla aan dat apen met een lagere positie meer stress hebben dan apen met een hogere positie binnen de groep. Daarom eten de lagere apen minder gezond. Bij mensen is aangetoond dat in lagere klassen veel vaker heftige gebeurtenissen voorkomen. Ziekte, ruzie, relatieproblemen. Mensen die daar regelmatig mee te maken krijgen, hebben misschien geen geestelijke energie over om te investeren in hun voedingspatroon.

Je ziet een driedimensionaal schilderij met olieverf. Het is gemaakt van een thermokunststof. Dat materiaal wordt zacht bij verhitting. Stefan smelt de witte korrels van kunststof in een steelpannetje. Daar voegt hij pigment aan toe en vervolgens giet hij de dikke pap van plastic in mallen. Met een verfbrander en een strijkijzer smeedt Stefan de verschillende vormen aan elkaar vast. Het materiaal is zo soepel en kneedbaar dat de beelden makkelijk in een auto kunnen worden vervoerd. Als er iets afbreekt zet Stefan er gewoon een nieuw stukje aan.

Allerlei zaken zijn onderhevig aan trends. Bij het woord mode denk je snel aan kleding. Maar ook vakantiebestemmingen, meubilair en vloggers raken in een uit de mode. Een wereld waarin je ontzettend duidelijk ziet wat in is, is die van het voedsel. De laatste jaren kan eten dat echt is of lijkt op veel populariteit rekenen. Niet het gelikte en gepolijste, maar juist de suggestie van de echtheid bij eten is bij sommige bevolkingsgroepen favoriet. Op zich wel logisch als je bedenkt dat je eten in je mond stopt en het je lichaam voedt. Welke brandstof kies je, daar gaat het eigenlijk om.
De golf aan ‘echt’ eten en drinken van de laatste jaren komt waarschijnlijk doordat mensen denken: aan dit eten is niet geknoeid. Het is echt! En echt is goed.

Het woord sla komt door de dressing. Sla is afgeleid van het Latijnse woord herba salata. Dat betekent: gezouten kruid. Vroeger was zout vaak een bestanddeel van de sladressing, vandaar. Heel vroeger genoten vooral de Grieken en Romeinen van de groene sla met dressing. Toen bestonden deze slablaadjes uit verschillende soorten groenvoer ingelegd met zout en azijn. In de Middeleeuwen werd sla geliefd tot West-Europa via Spanje en Italië. 

Realistische kunst kan enorm veel impact hebben. Omdat je aan het twijfelen wordt gebracht. Is dit echt? Of nep? Dit kunstwerk laat zien hoe echt iets kan lijken. Het ziet er toch uit als heerlijke sla.

IJsbergsla, eikenbladsla, rucola, botersla, Romeinse sla, veldsla… als je op internet of in de supermarkt kijkt sla je helemaal door. 

Stefan houdt van roze. Hij heeft echte blikvangers in roze gemaakt, zoals een roze gevechtsvliegtuig. 

Als Stefan in 1997 naar Nederland komt heeft hij een wel heel specifiek doel: oranje schilderijen maken. Maar hij komt er al snel achter dat niemand daar op zit te wachten. Ondanks Koningsdag en de kleur van de het Nederlands elftal. Toevallig ontdekt Stefan een werkwijze waarin hij zijn liefde voor het aanbrengen van lagen, schilderen en licht doorlatend materiaal kan combineren. In de kunst wordt deze methode bijna niet meer gebruikt, maar wel bij het maken van robots en kunstgewrichten.

Wij weten het.

Het is bijna onbeheersbaar verleidelijk.

En toch mag het echt niet.

De sla en ook de andere kunst in dit museum mag je niet aanraken.

Kunst is heel erg kwetsbaar. Daarnaast zorgen de zuren en vetten op je huid voor zichtbare en onzichtbare schade aan de kunst.