Hangende dweil

Zeg eens eerlijk. Wat gebeurde er toen je dit kunstwerk net voor het eerst zag? Dacht je: “Wat een slordig museum! Ze halen niet eens even de schoonmaakspullen van zaal…” Of legde je een medebezoeker zuchtend uit: “Dat is kúnst, dat zie je toch…?”

Koos Buster maakt objecten waar je normaal gesproken aan voorbij loopt. “Maar door ze te maken van keramiek geef ik ze een soort podium om te shinen.” De kunstvorm noem je keramiek, maar Koos spreekt liever van kleien, omdat dat dichterbij knutselen ligt en hij knutselen erg waardeert. Op de basisschool was hij helemaal niet goed in kleien. Hij vond het ook niet leuk. Inmiddels kijkt hij er wel anders tegenaan.

Hij maakt soms dingen uit keramiek die bijna onmogelijk lijken. Zoals een levensgrote keramieken omgevallen scooter, zoals je die na een storm vaak op straat ziet liggen. “Toen ik die ergens had neergelegd hadden buurtbewoners de politie gebeld, omdat ze dachten dat het een echte was.”

Koos zou graag nog een werkende graafmachine maken of een tank van keramiek – enorme dingen, waarvan iedereen denkt: Dat kan helemaal niet.

Koos zoekt in zijn kunst naar ‘de perfecte lulligheid’ of naar iets onzinnigs dat gevierd moet worden. Zodra hij een idee heeft begint hij met schetsen. De schetsen worden het project. Het klungelige van een snelle schets heeft precies de wobbly lijnen die een object persoonlijkheid geven. “Ik kan heel goed kleien maar ik vind het leuk als het schetsachtig is, als het net niet helemaal klopt”

Volgens Koos is het leven geen feest maar kan je zelf wel zorgen voor de feestversiering. Het maken van kunst staat voor hem gelijk aan het ophangen van slingers op zijn party.

Om een beetje naïef en kinderlijk te blijven tijdens het ouder worden draait Koos tijdens het werken in zijn atelier veel muziek uit zijn jeugd. Aqua, Gordon en Toybox op vol volume. Dat hij nu een eenjarige dochter heeft, helpt ook: “Haar eerste woordje is “kijk!” En dan wijst ze iets aan.”

Wat heeft deze dweilscène eigenlijk met het thema van het LAM te maken? Het laat je in ieder geval anders kijken. De slieren van de dweil lijken ook wel een buitenaards soort spaghetti. Of die plakkerige vloer waar mierzoete frisdrank gemorst is kan wel een sopje gebruiken toch? Welke link zie jij?

Koos noemt zichzelf een Ceramic Influencer. Klei stroomt nog nét niet door zijn aderen. "Ik vind dat het werken met klei uit de oma-hoek gehaald moet worden. Het is meer dan pottenbakken!" Zijn instagrampagina is een lust voor het oog.

Eigenlijk wilde Koos mimespeler worden. Hij deed vier keer auditie voor de mime-opleiding in Amsterdam, maar werd elke keer afgewezen. Toen adviseerde zijn broer, die destijds op de Design Academy in Eindhoven zat, hem om iets met zijn handen te gaan doen. Hij werd vervolgens wel aangenomen op de Rietveld Academie, waar hij na het basisjaar koos voor keramiek. “Ik vond alles leuk en dacht: ik ga eerst voor een materiaal en als ik dat dan beheers, switch ik naar een autonome opleiding. Maar ik ontdekte dat de mogelijkheden van keramiek onbegrensd waren.”

Ondanks dat hij vaak afgewezen werd, koestert Koos geen wrok tegenover mimespelers. Zijn aanvankelijke theaterambities zie je nog terug in zijn werk. “Ik maak altijd een soort scènes. De objecten worden toneelspelers, ieder met een eigen karakter.”

Wanneer ‘dweilde jij voor het laatst met de kraan open’? – deed je iets waarvan je eigenlijk al wist dat het geen zin had?

Iets van keramiek maken begint bij de goede klei. De klei met niet te droog zijn, maar ook niet te nat. Daarna volgt het kneden, zo haal je eventuele luchtbellen uit de klei. Als er luchtbellen in de klei blijven, kan het werk bij het bakken ontploffen. Na het kneden volgt het kleien.

Nadat het object goed droog is, kan het voor de eerste keer op 900 °C gebakken worden. Het proces van bakken en afkoelen duurt ongeveer 24 uur.

Daarna kan het object geglazuurd worden. Het glazuren van aardewerk is één van de moeilijkste stappen. Dit komt doordat glazuur altijd anders reageert en ook een andere kleur krijgt. Het glazuren kan op verschillende manieren: gieten, spuiten, dompelen of met een penseel. Daarna moet het goed drogen. Als laatste stap moet het voorwerp voor een tweede keer gebakken worden op een temperatuur van ongeveer 1020- 1250 °C. Ook deze keer duur het bakken en afkoelen ca. 24 uur.

De meest gemaakte fout tijdens het schoonmaken is het dweilen met warm water. Als het water warm is verdampt het sneller en blijven zeepresten van het schoonmaakmiddel achter op de vloer. Deze resten zorgen ervoor dat er strepen komen en de vloer gaat plakken. Beter is het om koud water te gebruiken met daarin een klein beetje reiniger.