Iskay Pacha

Ga eens op ontdekkingsreis door dit kunstwerk. Wat zie je? Tip. Zet een timer van 1 minuut en laat je mee voeren door het kunstwerk. Geef je over en laat je ogen en brein je leiden langs alles wat je ziet.

Komt alles je bekend voor, of zie je ook dingen die je totaal vreemd zijn?

Nu je het kunstwerk uitgebreid heb bestudeerd heb je dan een idee gekregen uit welk land de kunstenaar komt?

Claudia komt oorspronkelijk uit Peru. Het Zuid-Amerikaanse land is eeuwenlang door de Spanjaarden overheerst geweest. Nadat de Spanjaarden vertrokken was het in Peru eigenlijk tot 1992 onrustig. Verschillende regeringen, dictators en terreurbewegingen wilden aan de macht komen. Nu het beter gaat met Peru is er meer aandacht voor de oorspronkelijke bewoners; de Inca’s.

De Inca’s waren een volk dat rond de middeleeuwen een enorm rijk hadden in Zuid-Amerika. Het rijk strekte zich uit van het zuiden van Colombia tot het noordoosten van Argentinië en Chili. Op een gegeven moment was het zelfs het grootste rijk van de wereld! Met de hulp van hun taal, hun goede organisatie en een enorm wegennetwerk wisten ze dat enorme rijk goed te besturen. Ze stonden bekend om hun sieraden, kleden en architectuur, waarvan de stad Machu Picchu het bekendste voorbeeld is.

De Inca’s hadden geen geschreven taal. Families gaven verhalen mond op mond door. Veel informatie en kennis is door de overheersing van de Spanjaarden verloren. De geschiedenis moeten we opnieuw in elkaar puzzelen met elementen uit opgravingen en hopelijk uit verhalen die nog ergens in families leven. De stad Machu Picchu werd bijvoorbeeld pas ‘ontdekt’ nadat een oude boer de eerste Westerse ontdekkingsreizigers er in 1866 mee naar toe nam.

De Inca’’s hadden geen schrift, wel maakten ze veel gebruik van symbolen om te communiceren. Veel van die symbolen gebruikt Claudia in haar kunst. Ze is via haar kunst op zoek naar de verhalen van naar haar voorouders, de Inca’s Kun jij de Inca symbolen terug vinden op dit kunstwerk?

Door alle symboliek, de kleuren en de verhouding, hebben deze prints ook iets weg van tarotkaarten (ontstaan in de 15e eeuw in Italie). Die mysterieuze kaarten staan ook vol symbolen. Veel mensen gebruiken Tarot om dingen te ontdekken in hun onderbewuste. Soms ben je je niet helemaal bewust van iets dat invloed heeft op je emoties. De symbolen op tarotkaarten kunnen een hulpmiddel zijn om daarachter te komen. Als je moet bedenken waar zo een symbool voor staat kun je achter verrassende dingen komen, waar je je helemaal niet van bewust was.

Stel je bekijkt dit kunstwerk op die manier. Welk beeld wordt je direct naartoe getrokken? En wat betekent dat voor jou?

Tot nieuwe inzichten gekomen? Probeer de tarotkaart-kijktechniek ook eens uit bij een ander kunstwerk in het LAM.

In Peru komen verschillende kameelachtigen voor: de lama en alpaca zijn de meest bekende. De vicuña en guanaco behoren ook tot dezelfde familie, maar zijn in Nederland een stuk minder bekend: deze dieren leven alleen in het wild. De vicuña is zelfs het nationale symbool van Peru.

Het verschil tussen een lama en alpaca kun je het best zien aan de oren. Een lama heeft gekromde oren, die ook wel ‘bananenoren’ worden genoemd. De alpaca heeft rechte, spitse oren die naar buiten wijzen. Een ander verschil is dat de lama wat groter is dan een alpaca. Welk van deze dieren zie je hier?

Lama- en alpacawol worden veel gebruikt om o.a. kleding, tapijt en sjaals van te maken. De wol wordt daarvoor vaak kleurrijk geverfd. Peruaanse sjaals of omslagdoeken bestaan meestal uit verschillende felgekleurde smalle or bredere banen. Zie je dat ook terug in dit kunstwerk?

Lama’s, maar ook de verwante soorten, staan erom bekend dat ze kunnen spugen. Ze spugen vooral als ze zich bedreigd voelen of onderling ruzie hebben. Een lama spuugt op zo’n moment zuur speeksel, maar ook onverteerd eten uit. De vrouwtjes spugen ook naar mannetjes om ze te laten weten dat ze niet van hun avances gediend zijn.

Eten was ook belangrijk voor de Inca’s. Dat zie je ook op het kunstwerk terug. We zien mais, wat nog steeds veel in Zuid-Amerika wordt gegeten. En dat andere? Is dat niet de doodgewone Hollandse pieper? Nou eigenlijk niet. Het is wel een aardappel, maar die komt oorspronkelijk uit Peru! Hij werd door de Spanjaarden mee terug genomen naar Europa, waar die in Nederland heel goed bleek te groeien.

De titel van het kunstwerk komt uit de taal Quechua, de belangrijkste taal van de Inca’s. De taal wordt nu niet veel meer gesproken. Het woord Pacha vind je in veel titels van Claudia’s werk terug. Het stamt af van het Incawoord Pachakuti. Het betekent de terugkeer naar een beginpunt, een cyclus. Huk, Iskay & Kimsa zijn telwoorden. Ze betekenen één, twee, drie. Verder leren tellen? Bekijk hier het Quechua-woordenboek.