Janice McNab

Memoryland

Totstandkoming

Dit schilderij komt uit een serie die de ijsjes schilderijen heet. Janice modelleert de figuren uit ijs. Daarna fotografeert ze deze smeltende figuren en schildert ze. De voorstelling die daaruit tevoorschijn komt is dit schilderij. De smeltende figuren vormen een onderwerp dat niet past bij de klassieke manier waarop Janice schildert. Juist dat die smeltende figuren en de manier waarop de techniek van Janice niet bij elkaar passen hoort bij het kunstenaarschap van Janice.

Stem van een vrouw

Janice bevindt zich tussen verschillende dingen, zoals de figuur en het stilleven. Tussen onderwerp en voorwerp. Dat zoeken naar verschillende zaken geeft Janice de mogelijkheid om beelden te maken van gebeurtenissen die haar innerlijke wereld laten zien. Tegelijkertijd levert ze commentaar op de populaire beeldcultuur. Janice vindt dat de beleving van vrouwen regelmatig kinderachtig of dom worden gemaakt. Ze vindt dat de lichamen van vrouwen vaak als voorwerp worden gezien. De dubbele betekenis van de figuren in de schilderijen van Janice worden het monsterlijk-vrouwelijke genoemd. Sommige vrouwen voldoen niet aan de eisen die aan vrouwenlichamen worden gesteld. Zij maken geen deel uit van geaccepteerde modellen van vrouwelijkheid. Daarom worden de figuren van Janice monsterlijk-vrouwelijk genoemd. Haar figuren druipen, zijn gewond, vallen soms uit elkaar. Ze dragen diamanten gemaakt van plakband. De eitjes zijn uit de lichamen gehaald. Toch weten we niet 100% zeker of het letterlijk om vrouwen draait. Want Janice gebruikt ijs als middel om de figuren tot leven te weken. Die keuze voor ijs om iets te laten zien is spannend en laat ons raden naar hoe en wat. IJs is ongrijpbaar.

Tijdsspanne

Het schilderij laat iets zien wat voorbij gaat. Het wordt op tijd vastgehouden door de verf op het doek. Maar wat je ziet is geen momentopname. De langzame strepen van het penseel eisen in stilte van jou als kijker dat je het oppervlak met materiaal leest als een soort verzameling van tijd. Er is een voortdurende spanning tussen de tijd en het wegsmelten van het ijs.

Verandering van stof

Met een beetje verbeelding kun je dit schilderij van Janice zien als een proces van verandering van stoffen. De overgang van de ene naar de andere fase van een stof wordt in de natuurkunde een faseovergang genoemd.

De verschillende faseovergangen op een rij:
Bevriezen: stollen van water tot ijs.
Smelten: van vast naar vloeibaar.
Stollen: van vloeibaar naar vast.
Verdampen: van vloeibaar naar gasvorming.
Condenseren: van gasvorming naar vloeibaar.
Sublimeren: Van vast naar gasvorming. Dit wordt ook wel vervluchtigen genoemd.
Desublimeren: Van gasvorming naar vast. Soms wordt dit rijpen of vervasten genoemd.

Fata morgana

Soms zie je een weerspiegeling van een elders gelegen plaats in de lucht door een bepaalde atmosferische gesteldheid. Deze luchtspiegeling is eigenlijk een illusie, maar het lijkt heel echt. Misschien heb je wel eens meegemaakt dat je figuren dacht te zien zoals op dit schilderij.

Spelen met eten

Niet met je eten spelen! Het is een zin die veel moeders op een dag uitspreken. Sommige kinderen hebben de neiging om bouwwerken te maken van hun stamppot of ander eten dat er op hun bord ligt. De Engelse professor Charles Spence deed onderzoek naar kinderen en eten.
Hij ontdekte dat het goed is om kleine kinderen groente en fruit te laten aanraken, ruiken en bekijken. Dat kan ervoor zorgen dat kinderen gezond voedsel sneller gaan waarderen en eten. De kans op een voedselfobie wordt kleiner als ze met wortels en erwten een gezicht mogen maken. Of als ze een toren bouwen van plakjes tomaat.

Casper

Een personage dat je vast kent is Casper het vriendelijke spookje. De twee figuren op dit schilderij zijn een soort Caspers. Je raakt even in de war, maar ze zijn onschuldig.
Hij kwam voor het eerst voor in een kinderboek in 1939. Casper ziet eruit als een spook en heeft de persoonlijkheid van een jong kind. Hij is anders dan andere spoken. Zo houdt hij er niet van om mensen bang te maken. Toch schrikken mensen van hem omdat spoken nou eenmaal eng worden gevonden. Als de twee figuren die Janice hier heeft geschilderd ineens op je bed staan zou je ook bang worden. Of niet?

Nickname

Janice vindt geesten interessant. Daarom wordt ze ook wel The ghost artist genoemd; de geestkunstenaar.

Kwastlijnen

De realistische manier van schilderen zorgt ervoor dat het lijkt alsof je naar een foto kijkt. Toch is het echt een schilderij. Als je goed kijkt onderaan het schilderij, zie je lijnen die door een penseel zijn aangebracht. Je moet dat maar net weten. Want het lijkt zo ontzettend echt.

Janice spreekt

Janice vertelt over haar eigen werk.
‘Mijn figuren worden lukraak samengesteld uit tijdelijke en huiselijke materialen, vaak ijs. Ze worden geschilderd terwijl ze wegsmelten of uit elkaar vallen. Via veranderingen in schaal en focus, hoop ik je eigen invulling te versnellen. Je eigen ideeën die gaan over decoratie, het ambacht schilderen, je beeld bij huiselijkheid. De plek die het spel inneemt in het vormen van levens.’

Wees actief

Bij dit schilderij vindt Janice het belangrijk om zelf na te denken over de betekenis. Ontmasker deze wezens. Wat zie jij hierin? Poppetjes van klei, marsmannetjes, popcorn, berglandschappen, spoken, geesten? Zou je ze op bezoek willen? Of ren je gillend weg als ze ineens bij je op de stoep staan? 

Janice in Nederland

Janice studeerde beeldende kunst in Schotland, in Edinburgh en Glasgow. Op dit moment woont en werkt Janice in Den Haag. In 2014 begon ze haar promotie onderzoek. Haar onderzoek gaat over ouder worden en oude voorstellingen daarvan in de beeldende kunst.
Ook geeft ze op verschillende academies les; de Gerrit Rietveldacademie en het Piet Zwart Instituut in Rotterdam.

Kijk eens anders

Welk werk maakt je droevig en waarom?

Hier staat de locatie waar je nu bent. Een enkele keer wijkt deze locatie af van je werkelijke positie.

Dit heeft geen gevolgen voor jouw tour. Alle kunst in deze zaal zit wel gekoppeld aan deze locatie. Kies dan via vrij rondlopen de zaal waar je bent.

 

BG 1 2 3