Pompons on Carpet III

In de eerste oogopslag -als je naar kunst kijkt- zit volgens Bertjan de verleiding. In de tweede oogopslag zit -mogelijk- de herkenning.

Bertjan wil het beste halen uit de materialen en productietechnieken die hij kiest. Zijn doel is dat het uiteindelijke werk in kwaliteit de optelsom van afzonderlijke materialen overstijgt. Wat Bertjan maakt moet waardevol worden. Hoe simpel of knullig iets ook is gemaakt, hoe goedkoop of onaantrekkelijk het materiaal ook is.

Hoewel kunst en design elkaar kunnen overlappen, zijn er verschillende opleidingen voor kunstenaars en ontwerpers. Als je opgeleid wil worden tot beeldend kunstenaar kun je je aanmelden voor een kunstopleiding (aan de kunstacademie). Word je liever ontwerper, dan is er de Design Academy in Eindhoven. Die opleiding heeft Bertjan Pot ook gevolgd. Hij is in 1998 afgestudeerd in Eindhoven. Later is hij dus alsnog kunst gaan maken.

Maar wat is dan precies het verschil tussen kunst en design? Een simpele manier om dat uit te leggen, is dat design functioneel is en kunst voornamelijk mooi of interessant kan zijn. Er is echter een groot grijs gebied. Je hebt immers ook design wat juist probeert te prikkelen en niet per se functioneel is en andersom.

Toch kunnen we zeggen dat dit tapijt kunst is. Je zou het op de vloer kunnen leggen, maar het is vooral bedoeld om naar te kijken.

Een van de ideeën achter dit kunstwerk is dat het veel contrasten heeft. Dat betekent dat er veel tegenovergestelde elementen inzitten. Zo laat Bertjan de afbeelding van een overvolle vuilniscontainer in Bangladesh juist op een hele kleurrijke manier zien. De harde rauwe realiteit van armoede en vuilnis op straat, wordt afgebeeld op een heel zacht, wollig en luxe tapijt. Ook zit er contrast in de technieken die zijn gebruikt. De afbeelding is op het tapijt geprint met een hele moderne digitale printer. Daarop zitten juist handgemaakte pompons, die je misschien ook vroeger op de basisschool maakte.

Het kleurrijke beeld zorgt ervoor dat je de vuilnis ervaart als confetti en slingers, resten van een feestje. Een schril contrast met de werkelijkheid. Dat doet Bertjan in de hoop dat meer mensen ook de schoonheid, de kleuren en structuren van het fotomoment kunnen zien in plaats van alleen het vieze van een volle container.

Bertjan maakte de foto zelf in Bangladesh. Bangladesh is een heel klein land tussen India en Myanmar in. Bertjan was daar voor een artist in residence. Dat houdt in dat een kunstenaar door een culturele instelling wordt uitgenodigd om op een tijdelijke woonplek nieuwe kunst te maken. Vaak met als doel om de kunstenaar te inspireren en tegelijkertijd iets terug te geven aan de locatie waar de residence is.

In 2006 wint Bertjan de Dutch Design Award, een belangrijke prijs voor Nederlandse ontwerpers. Deze prijs wint hij met zijn ‘slim table’. In 2011 wordt Bertjan nog een keer genomineerd met zijn lamp Heracleum. Deze keer wint hij de prijs niet.

Slim table

 

Heracleum

Bertjan studeert aan de Design Academy af met de Netted Lamp. Deze lamp is gemaakt van textiel die Bertjan bewerkt met hars. Daardoor behoudt het textiel zijn vorm.

 

Bertjan heeft samengewerkt met Marcel Wanders, een Nederlandse industrieel ontwerper. Samen ontwerpen ze Carbon chair. In 2005 wint Carbon Chair de ELLE Decoration International Design Award. Carbon betekent koolstof. Want deze stoel is gemaakt van ingeharste koolstofvezels die om een mal gewikkeld zijn. Daardoor is de constructie zeer sterk. Zo sterk dat er geen ijzeren frame nodig is om de stoel in vorm te houden. Dat maakt de stoel heel licht, carbon chair weegt maar 1,1 kilo. Koolstofvezel roest niet. Daarom kan je de stoel ook buiten gebruiken. Elk punt van de rand loopt door naar de 4 punten waar het onderstel van de stoel bevestigd is aan de zitting. Je kan de stoel bekijken in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ook is de stoel te zien in het MoMA in New York. Op het kantoor van het LAM staat de Carbon chair. Helaas kan je niet zomaar binnenlopen.

Bertjan heeft zijn bedenkingen bij de designwereld zoals ze nu is. Het maakt hem niet uit of iemand zijn werk kunst of design noemt. Het gaat Bertjan over dingen maken. ‘Mijn hart ligt zeker in het verlengde van de industriële revolutie. Als je dingen maakt vandaag de dag, zul je je daar altijd toe moeten verhouden, of je dat nu met je handen doet, of met machines. Net zoals iedere hedendaagse schilder op de hoogte moet zijn van het feit dat fotografie bestaat,’ zegt Bertjan.

Bertjan is een Nederlandse productontwerper. Hij staat bekend om zijn eigenwijze ontwerpen. Ontwerpen betekent voor Bertjan zoeken naar een eenvoudige maar een eigenaardig-grappige oplossing. Als materiaal en constructie een combinatie vormen die Bertjan logisch vindt, vindt hij zijn ontwerp geslaagd. Vaak bezitten de ontwerpen van Bertjan Pot iets ongewoons. Hij probeert graag nieuwe materialen en technieken uit.

In de eerste oogopslag -als je naar kunst kijkt- zit volgens Bertjan de verleiding. In de tweede oogopslag zit -mogelijk- de herkenning.

Bertjan wil het beste halen uit de materialen en productietechnieken die hij kiest. Zijn doel is dat het uiteindelijke werk in kwaliteit de optelsom van afzonderlijke materialen overstijgt. Wat Bertjan maakt moet waardevol worden. Hoe simpel of knullig iets ook is gemaakt, hoe goedkoop of onaantrekkelijk het materiaal ook is.

Hoewel kunst en design elkaar kunnen overlappen, zijn er verschillende opleidingen voor kunstenaars en ontwerpers. Als je opgeleid wil worden tot beeldend kunstenaar kun je je aanmelden voor een kunstopleiding (aan de kunstacademie). Word je liever ontwerper, dan is er de Design Academy in Eindhoven. Die opleiding heeft Bertjan Pot ook gevolgd. Hij is in 1998 afgestudeerd in Eindhoven. Later is hij dus alsnog kunst gaan maken.

Maar wat is dan precies het verschil tussen kunst en design? Een simpele manier om dat uit te leggen, is dat design functioneel is en kunst voornamelijk mooi of interessant kan zijn. Er is echter een groot grijs gebied. Je hebt immers ook design wat juist probeert te prikkelen en niet per se functioneel is en andersom.

Toch kunnen we zeggen dat dit tapijt kunst is. Je zou het op de vloer kunnen leggen, maar het is vooral bedoeld om naar te kijken.

Een van de ideeën achter dit kunstwerk is dat het veel contrasten heeft. Dat betekent dat er veel tegenovergestelde elementen inzitten. Zo laat Bertjan de afbeelding van een overvolle vuilniscontainer in Bangladesh juist op een hele kleurrijke manier zien. De harde rauwe realiteit van armoede en vuilnis op straat, wordt afgebeeld op een heel zacht, wollig en luxe tapijt. Ook zit er contrast in de technieken die zijn gebruikt. De afbeelding is op het tapijt geprint met een hele moderne digitale printer. Daarop zitten juist handgemaakte pompons, die je misschien ook vroeger op de basisschool maakte.

Het kleurrijke beeld zorgt ervoor dat je de vuilnis ervaart als confetti en slingers, resten van een feestje. Een schril contrast met de werkelijkheid. Dat doet Bertjan in de hoop dat meer mensen ook de schoonheid, de kleuren en structuren van het fotomoment kunnen zien in plaats van alleen het vieze van een volle container.

Bertjan maakte de foto zelf in Bangladesh. Bangladesh is een heel klein land tussen India en Myanmar in. Bertjan was daar voor een artist in residence. Dat houdt in dat een kunstenaar door een culturele instelling wordt uitgenodigd om op een tijdelijke woonplek nieuwe kunst te maken. Vaak met als doel om de kunstenaar te inspireren en tegelijkertijd iets terug te geven aan de locatie waar de residence is.

 

In 2006 wint Bertjan de Dutch Design Award, een belangrijke prijs voor Nederlandse ontwerpers. Deze prijs wint hij met zijn ‘slim table’. In 2011 wordt Bertjan nog een keer genomineerd met zijn lamp Heracleum. Deze keer wint hij de prijs niet.

 

Slim table

Heracleum lamp

 

Bertjan studeert aan de Design Academy af met de Netted Lamp. Deze lamp is gemaakt van textiel die Bertjan bewerkt met hars. Daardoor behoudt het textiel zijn vorm.

 

Bertjan heeft samengewerkt met Marcel Wanders, een Nederlandse industrieel ontwerper. Samen ontwerpen ze Carbon chair. In 2005 wint Carbon Chair de ELLE Decoration International Design Award. Carbon betekent koolstof. Want deze stoel is gemaakt van ingeharste koolstofvezels die om een mal gewikkeld zijn. Daardoor is de constructie zeer sterk. Zo sterk dat er geen ijzeren frame nodig is om de stoel in vorm te houden. Dat maakt de stoel heel licht, carbon chair weegt maar 1,1 kilo. Koolstofvezel roest niet. Daarom kan je de stoel ook buiten gebruiken. Elk punt van de rand loopt door naar de 4 punten waar het onderstel van de stoel bevestigd is aan de zitting. Je kan de stoel bekijken in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ook is de stoel te zien in het MoMA in New York. Op het kantoor van het LAM staat de Carbon chair. Helaas kan je niet zomaar binnenlopen.

 

 

Bertjan heeft zijn bedenkingen bij de designwereld zoals ze nu is. Het maakt hem niet uit of iemand zijn werk kunst of design noemt. Het gaat Bertjan over dingen maken. ‘Mijn hart ligt zeker in het verlengde van de industriële revolutie. Als je dingen maakt vandaag de dag, zul je je daar altijd toe moeten verhouden, of je dat nu met je handen doet, of met machines. Net zoals iedere hedendaagse schilder op de hoogte moet zijn van het feit dat fotografie bestaat,’ zegt Bertjan.