Spot the Difference 1

Uta speelt met de relatie tussen de werkelijkheid en de afbeelding van de werkelijkheid. Ze is vooral nieuwsgierig naar de verhouding tussen tekst en beeld. Hoe dat werkt. Met tekst en beeld kun je ongelooflijk veel doen. Deze foto’s heten: zoek de verschillen. Als ze ‘Begrafenis’ of ‘Geheime kamer’ hadden geheten had je totaal anders naar deze foto’s gekeken. Taal heeft een enorme invloed op hoe je naar alles kijkt. Uta’s werk onderzoekt die belangrijke betekenis van taal.

Uta werkt aan een eigen taal. Geen taal van letters, maar opgebouwd uit tekens. Uta baseert zich voor een deel op het idee van hiëroglyfen, het Egyptische schrift van symbolen. Elk onderdeel van haar foto’s staat voor een klank of een woord. Je kunt zelf een verhaal maken bij wat je ziet.

De foto’s van Uta zijn wel eens raadselkunst genoemd. Omdat het een mysterie is wat welk voorwerp nou eigenlijk betekent. Misschien kan jij wel licht werpen op de betekenis van haar foto’s. 

Het werk van Uta gaat onder andere over de betekenis van de voorwerpen op haar foto’s. Vaak betekenen die voorwerpen niet één ding, maar hebben ze een dubbele betekenis. Iemand ziet iets, zoals dit kunstwerk van Uta. Dat beseft hij. De manier waarop zo iemand, jij bijvoorbeeld, naar de voorwerpen kijkt en daar een beeld bij maakt. Dat gaat over spel en humor, allebei dingen die alleen gebeuren als je even nadenkt over wat je ziet.

De foto’s zijn gedrukt op barietpapier. Dat is fotopapier met een deklaag bariumsulfaat. Dat is een molecuul, een superklein deeltje. Bariumsulfaat zorgt ervoor dat de fotografische emulsie -de laag lichtgevoelig materiaal op film- niet in het papier wegzinkt. De witte laag van abriet maakt het makkelijker verschillende structuren aan het papier te geven. Het wordt daardoor een mooiere foto.

In de beeldende kunst speelt interpretatie vaak een rol. Interpreteren is ergens een uitleg aan geven. Jouw interpretatie is hoe jij iets opvat. In dit geval hoe jij de foto’s van Uta uitlegt. Wat spreekt er volgens jou uit de foto’s?

Voor de liefhebber: Uta is zeker een kunstenaar die door kunstexperts wordt beschreven. Waarbij allerlei woorden worden gebruikt die je kopbrekers bezorgen. Zij zeggen dat Uta werkt met semiotiek. Dat is de taal der tekens. Ook valt het woord semantiek. Dat wil zeggen: betekenisleer. Die wetenschap bestudeert de betekenis van symbolen.

Vaak begrijp je wat spullen met elkaar te maken hebben. Een scheermesje en scheerschuim. Een fruitschaal met sinaasappels. Enzovoorts. Als je naar deze foto kijkt, zie je van alles. Een rond taartje en een wat grotere taartpunt kun je ook nog wel naast elkaar begrijpen. Allebei lekker zoet eten. En ze zien er allebei aantrekkelijk uit. Maar wat doet een wasknijper naast een half brood?

Uta laat je met haar beelden nadenken over schoonheid. Ze maakt aantrekkelijke beelden. Eigenlijk stelt ze de vraag: in hoeverre heeft schoonheid betekenis? Dat is een grote vraag waar je veel over kunt zeggen.

Goed en kwaad
In veel culturen is er een relatie tussen het schone -het mooie- en het goede. Dat is al een betekenis. De duivel wordt als lelijk afgebeeld. Maria, Jezus en de engelen als mooi.

Gezond
Schoonheid wordt ook gekoppeld aan gezondheid. Gezonde, jonge mensen zijn mooi. Net als fruit en bloeiende bloemen.

Maakt schoonheid lui?
Joseph Kosuth (1945) is Amerikaanse kunstenaar. Hij vindt dat kunst niets met schoonheid te maken heeft. Er zijn meer mensen die er zo over denken. Zij vinden schoonheid gemakzuchtig. Net als het geloof is schoonheid opium voor het volk, vinden ze. Iets waardoor mensen bedwelmd raken en niet goed meer nadenken. De moraal van dat idee is dat schoonheid hoort bij het sensuele. Bij het lichaam. Schoonheid maakt lui, het ontspant en je stopt met denken. Lelijkheid prikkelt en zet aan tot denken en werklust.

Bezinning
Kunstenaars gebruiken schoonheid vaak om de kijker te boeien, zodat hij de tijd neemt voor het kunstwerk. De kunstenaar hoopt dat de kijker zo het idee erachter ontdekt.

De stillevens van Uta zijn met een grote nauwkeurigheid en vanuit exact de juiste hoek genomen. Daardoor lijkt het alsof de klik van de camera op de perfecte tel was. Alsof de voorwerpen hebben liggen wachten op die ene seconde.

Op beide foto’s van Uta zie je paardenbloemen. De paardenbloem heeft geneeskrachtige eigenschappen. De paardenbloem komt als medicijn voor het eerst voor in de 7^e eeuw in Chinese boeken. De Chinezen gebruiken de bloem vooral tegen leverziekten. Ook bevat de bloem een stof die de spijsvertering bevordert. Vanaf de 16^e eeuw is de paardenbloem een officieel geneeskruid. Tijdens de schrale jaren van de Tweede Wereldoorlog aten mensen de paardenbloem als wilde groente.

Schaduwen lijken extra te benadrukken dat dingen er zijn. Ze spelen een grote rol in foto’s en schilderijen. Aan deze muur hangen verschillende kunstwerken waarbij je dat kan zien. In de 17^e -eeuwse stillevens zie je schaduwen, maar ook in modern werk. Kijk bijvoorbeeld eens naar het schilderij van Michael Kirkham, met het snoep op de tafel. Het wemelt van de schaduwen.

Een donkere achtergrond maakt de sfeer heel anders dan een lichte achtergrond. Dat kun je goed zien op deze foto’s van Uta. In een museum wordt vaak gekozen voor een witte ruimte. Wit licht de kunstwerken goed uit. Wit is niet besmet met een slecht imago. In een witte omgeving spreekt het kunstwerk voor zichzelf, is het idee. Een zwarte omgeving laat dingen kleiner lijken. Je kunt goed vergelijken welk effect donker of licht heeft op deze foto’s van Uta.