Tomatina/Tim

Maximaal snacken! Zelf eet je waarschijnlijk een portie friet of een paar bitterballen. Op z’n meest eet je in je eentje een zak chips leeg, maar uiteindelijk zitten de meeste na een tijdje vol en hoef je niet meer. Niet deze wedstrijdeter. Is het eigenlijk nog snacken met zulke grote hoeveelheden? Door de jaren heen is er veel onderzoek gedaan naar de lichamelijke effecten van eetwedstrijden. Zo zijn ze erachter gekomen dat er veel verschillen zijn tussen de lichamen van normale mensen en competitieve eters. Bij normale mensen sturen de hersenen een signaal naar je maag als je maagwanden uitrekken, waardoor je misselijk wordt of zelfs moet overgeven, competitieve eters trainen zich zodat ze dit niet meer hebben. Ook is er een kans dat de maag van een competitieve eter niet meer naar zijn normale grootte krimpt.

Tegenover elkaar spelen zich 2 gebeurtenissen af. Op het ene scherm zit een jongen in zijn eentje te oefenen voor een eetwedstrijd. Best eenzaam.

Op het andere scherm zie je duizenden tomatengooiers in Spanje, in gemeente Buñol.

De video’s zijn allebei intens. Een competitieve eter die alleen zit ademt een heel andere sfeer dan een schreeuwende menigte. De tomatengooiers zijn uitzinnig en raken elkaar aan, scheuren T-shirts. De dynamiek van een groep tegenover de concentratie van een jongen in zijn eentje.

Grote kans dat je er nooit van gehoord hebt: gurgitator. Dat is het woord voor een wedstrijd-eter die meedoet aan een voedselwedstrijd van de Major Leage Eating Federation.

Gigantes y cabezudos is de naam van een oude Spaanse traditie. Het betekent: zijn reuzen en groothoofden. Beroemde figuren, dieren en fabelwezens worden uitgebeeld als stadsreuzen. De kostuums worden gedragen bij stoeten en processies.

In 1945 zoeken een paar jongens ruzie. Ze zijn boos omdat ze niet mee mogen lopen in de optocht van Gigantes y cabezudos. Uit woede stelen ze tomaten van de dichtstbijzijnde groentekraam. Die gooien ze naar de lokale optocht. De jongens worden opgepakt door de politie en moeten betalen voor de schade die ze veroorzaakt hebben.

Het jaar erna gooien de jongens opnieuw tomaten naar de optocht. Nu met tomaten die ze zelf mee hebben gebracht. Ze worden opnieuw opgepakt. Na deze actie een paar jaar te herhalen ontstaat er een onofficiële traditie, zonder status.

In 1957 wordt de traditie verboden. Uit protest begraaft een groep mensen een kist een tomaat. Een paar jaar later wordt La Tomatina alsnog voortgezet, maar met strenge regels. De traditie wordt steeds beroemder.

Het startschot van het evenement is het beklimmen van een ingezeepte paal om een stuk ham te pakken. In 1975 komt er een festivalorganisatie voor het evenement. Vanaf 1980 worden alle tomaten gesponsord door de gemeente Buñol.

Op woensdag 27 augustus 2025 viert Tomatina haar 80ste verjaardag.

Er is nog een andere uitleg over het ontstaan van La Tomatina.

Een legende vertelt dat Tomatino is ontstaan doordat iemand tijdens het jaarlijkse festival van de beschermheilige San Luis Bertran, de patroonheilige van het dorp, tomaten gooide naar muzikanten.

Hij vond de muziek ontzettend slecht. Muziek hoort te verheffen, mensen te verrijken vond hij. De tomatengooier was van mening dat hij de beschaving juist redde door de muzikanten weg te jagen. Zo is de cirkel rond. Het verhevene wordt op die manier onderdeel van de vernietiging ervan. Er rijzen vragen op; wie verheffen we, wat verheffen we, wat is verheffing voor wie?

Af en toe ogen de opgewonden lijven als één organisme. Elke tomatengooier wordt opgejut door de groep. Zo werkt dat bij een straatevenement. Iedereen laat zich meeslepen door de opzwepende sfeer.

De tomaten die gebruikt worden bij La Tomatina komen niet uit de regio Valencia, waar het volksfeest plaatsvindt. Ze komen uit de streek Extremadura. De tomaten zijn daar goedkoper en de soort die daar groeit is niet goed voor verkoop vanwege de vlakke smaak.

Op de laatste woensdag van augustus vindt elk jaar La Tomatina plaats. Het rustige dorpje Buñol wordt omgetoverd tot ‘Tomato Village’. Tussen de 15 duizend en 19 duizend vierkante meter wordt beschikbaar gesteld voor kampeerders.

Ze kunnen gratis hun tenten opzetten om te overnachten. In Buñol wonen maar 10 duizend mensen. Tijdens La Tomatina loopt dat aantal op tot ruim 50 duizend mensen. Er komen niet alleen Spanjaarden, maar ook toeristen uit Japan, China, Australië, Groot Brittannië en de Verenigde Staten.

De video’s La Tomatina en Tim 2010 hebben met elkaar gemeen dat ze allebei iets laten zien wat grenzen overschrijdt. De hoeveelheid eten en buitensporige naar binnen werken van hotdogs. Overmatig eten wordt ook wel overconsumptie genoemd.

Voedsel is een steeds terugkerend thema in het werk van de kunstenaar Raúl Ortega Ayala.

Hij heeft kookcursussen gevolgd in Mexico, Londen en New York. Ook heeft hij zich een vak meester gemaakt: dat van slager. Raúl maakt in 2003 voor het eerst een stuk kaas van moedermelk. Ook maakt hij een in vet uitgevoerde replica (kopie op schaal van een kunstwerk) van de schilderij De Kleine Toren van Babel, van de schilder Pieter Bruegel de Oude (gestorven: 1569). Tijdens de tentoonstelling smelt de in vet gemaakte toren langzaam.

In Amerika word elk jaar op 4 juli de nationale Onafhankelijkheidsdag gevierd. Op deze dag wordt ook elk jaar de traditionele hotdogcompetitie gehouden. De Amerikaan Joey Chestnut (niet de man in deze video) heeft de afgelopen jaren elke editie -waar hij aan mee deed- gewonnen. In 2025 had Joey 71 en een halve hotdog gegeten. De nummer 2 had er 46,5 gegeten. Het wereldrecord van 76 stuks staat trouwens ook op de naam van Chestnut deze komt uit het jaar 2021. Bedenk dat dit meer dan 7 bijna 8 hotdogs per minuut zijn.

In deze video zien we niet wereldkampioen Joey Chesnut maar een andere competatieve eter Tim Janus.

Tim Janus zijn artiesten naam is "Eater X".
Janus pretenteert echt alles te eten en doet dan ook mee aan allerlei andere eetwedstrijden; zoals het eten van zoveel mogelijk burritos, thanksgivingsmeals, hamburgers, tiramisu, noodles en chili pepers en wat je nog al dan niet meer kunt bedenken. 

Zijn hoogste potionering is een tweede plaats in 2012. Hij verloor toen van... Joey Chesnut.

Zijn meest aantal hotdogs dat hij ooit heeft gegeten is 53 stuks. 

In 2017 is hij vanwege gezondheidsredenen met pensioen gegaan. 

 

Raúl Ortega Ayala heeft aan La Esmeralda in Mexico-stad gestudeerd. Dat is de nationale school in Mexico voor schilderkunst, beeldhouwkunst en grafiek. Hierna ging Raúl naar Glasgow School voor de kunsten in Schotland, waar hij een master in Fine Arts haalde. Tijdens de masteropleiding stopte Raúl met schilderen. Hij veranderde van richting. Antropologie heeft Raúls interesse, de wetenschap die het gedrag van mensen onder de loep neemt. Raúl dompelt zich onder in verschillende werelden, zoals de kantoorwereld, eten en tuinieren. Dit mondde uit in 3 verschillende series: Bureaucratische sonate, een etnografie over tuinieren en voedsel tot nadenken. Je kan zegen dat Raúl het menselijk gedrag in kaart brengt met zijn kunstwerken